พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงให้ความหมายของการพัฒนากับคณะเยาวชน จังหวัดปทุมธานี เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 ว่า
“...พัฒนา หมายถึง ทำให้มั่นคง ทำให้ก้าวหน้า การพัฒนาประเทศก็ทำให้ บ้านเมืองมั่นคงมีความเจริญ ความหมายของการพัฒนาประเทศนี้ก็เท่ากับตั้งใจที่จะทำ ให้ชีวิตของแต่ละคนมีความปลอดภัย มีความเจริญ มีความสุข...”
ความหมายของคำว่า “ความเจริญ” เป็นอย่างไร มีลักษณะและองค์ประกอบ อย่างไร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พระราชทานคำอธิบายไว้ในพระบรมราโชวาท พระราชทานแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยศิลปากร เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2520 ว่า
“...ความเจริญนั้นมักจำแนกกันเป็น 2 อย่างคือ ความเจริญทางด้านวัตถุ อย่างหนึ่งและความเจริญทางด้านจิตใจอีกอย่างหนึ่ง ยิ่งกว่านั้นยังเห็นกันว่าความ เจริญอย่างแรกอาศัยวิชาการทางด้านวิทยาศาสตร์เป็นปัจจัยสร้างสรรค์ความเจริญ อย่างหลังอาศัยศิลปะ ศีลธรรม จรรยา เป็นปัจจัยแท้จริงแล้วความเจริญทางวัตถุกับ ความเจริญทางจิตใจก็ดี หรือความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์กับทางด้านศิลปะ ศีลธรรม จรรยา ก็ดี มิใช่สิ่งที่จะแยกออกจากกันให้เด็ดขาดได้ ทั้งนี้เพราะสิ่งที่เราพยายามจะ แยกออกจากกันนั้นมีมูลฐานที่เกิดอันเดียวกันคือ ความสุขความพอใจของทุกคน ดังนั้นท่านทั้งปวงที่กำลังจะนำวิชาการออกไปสร้างความเจริญแก่ตน แก่ชาติ ควรจะ ได้ทราบตระหนักในข้อนี้ และควรจะถือว่าความเจริญทั้งสองฝ่ายนี้มีความสำคัญอยู่
